Turcja: zabytki, ciekawostki, informacje

Meczety w Turcji

Turcja jest krajem muzułmańskim. Główną religią jest tutaj islam, stąd też większość świątyń stanowią tutaj meczety. Jednym z nich jest Meczet Sultan Eyup. Stanowi jeden z ważniejszych dla muzułmanów meczetów znajdujących się w Stambule. Powstał w XV wieku i był wówczas pierwszym meczetem znajdującym się w mieście. Jednakże pierwotna budowla została zniszczona przez trzęsienie ziemi. Na jej miejscu stanął nowy gmach świątyni. Miało to miejsce w 1800 roku. W meczecie usytuowane są pamiątki po proroku Mahomecie. Świątynia powstała na planie kwadratu. Pokryta jest centralną kopułą, którą otaczają półkopuły. Poza meczetem w skład kompleksu świątynnego wchodzą również: medresa, karawanseraj, łaźnia oraz kuchnia dla ubogich. Naprzeciw meczetu usytuowane jest mauzoleum, a wokół meczetu znajduje się cmentarz.

Kolejną muzułmańską świątynię reprezentuje w Turcji Meczet Dolmabahce . Meczet ten znajduje się w Stambule i powstał w XIX wieku. Znajduje się na nabrzeżu. Budowla łączy w sobie wpływy baroku oraz renesansu. Meczet wybudowany jest na planie kwadratu i zwieńcza go kopuła. Architekturę wzbogacają tutaj łukowate okna. Świątynia posiada również dwa minarety.

Nowy Meczet to natomiast XVI – wieczna świątynia znajdująca się również w Stambule. Meczet posiada centralną kopułę otoczoną półkopułami, które oparte są na filarach. W oknach zauważalne są witraże z dekoracją perłową. Nad nimi znajdują się wersetu z Koranu, jak i Sury. W skład całego kompleksu świątynnego wchodzą również: szkoła podstawowa, fontanna, pawilon dla sułtana oraz mauzoleum.

Źródło zdjęć: 1

Kompleksy świątynne

W Turcji główną religią jest islam. Stąd też w całym kraju znajduje się wiele meczetów przykuwających wzrok turystów. W mieście Edirne usytuowany jest kompleks świątynny Selimiye. W skład całej infrastruktury wchodzi wiele elementów związanych z religią. Główną składową jest tutaj oczywiście meczet. Ponadto w skład całokształtu wchodzą dwie szkoły: koraniczna oraz prawnicza. Na terenie obiektu położona jest również hala targowa. Całość została wzniesiona w XVI wieku, a obecnie znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Meczet jest murowanym budynkiem bogato zdobionym łukami i kopułami. Elewacja świątyni wykonana jest z piaskowca. Główna sala modlitewna pokryta jest kopułą. Konstrukcja oparta jest na ośmiu kolumnach i składa się z dwóch kondygnacji. Niższa okryta jest mrokiem w wyniku cofnięcia ścian okien. W związku z tym nie dociera tu światło. Z kolei wyższa kondygnacja wyposażona jest w ogromne okna, którymi wpada mnóstwo światła.

W południowo – wschodniej ścianie kibili znajduje się mihrab wykonany z marmuru. Jego nisza przyozdobiona jest płytkami ceramicznymi, a góra dekorowana jest stalaktytowymi ozdobami. Obok mihrabu położony jest minbar. Wyrzeźbiony jest on w marmurze. W północno – wschodnim narożniku usytuowana jest loża sułtana, która zdobiona jest ceramicznymi płytkami z ornamentem roślinnym. W narożnikach również znajdują się minarety. Każdy z nich ma około 70 metrów wysokości.

Przed świątynią usytuowany jest dziedziniec. W jego centralnej części znajduje się fontanna wykonana z białego marmuru służąca do rytualnych czynności. Dziedziniec otoczony jest kolumnadą, która stanowi podporę dla kopuł.

Źródło zdjęć: 1

Meczety o różnych stylach budowy

Turcja bogata jest w zapierające dech w piersiach budowle sakralne. Większość z nich to wyniosłe meczety. Jedną z ważniejszych tego typu budowli jest Wielki Meczet oraz szpital Divrigi. Cały kompleks znajduje się w mieście Divrigi. Budowle powstały w XIII wieku. Meczet posiadał dwie kopuły. W jego wnętrzu skrywała się jedna sala modlitewna. Jest to najstarszy, jak i najbardziej dekoracyjny kompleks tureckich budowli tego typu.

Wnętrze meczetu charakteryzuje się bogatymi rzeźbami tworzącymi kontrastową mozaikę z surowymi ścianami. Na wzgórzu, na którym wzniesiono owe budowle znajduje się również zamek. Meczet wzniósł emir Ahmed Shaha. Szpital przeznaczony był dla umysłowo chorych, a ufundowała go małżonka emira. Budowniczym – architektem budynków był Khurramshad z Ahlat.

W sali modlitw znajduje się pięć naw, z czego środkowa jest najszersza. Z zewnątrz budowla ta jest również kontrastująca. Wnękowe portale zapewniające wejście do obydwu budynków również posiadają mocno podkreślona dekorację.

Inny styl w architekturze prezentuje Meczet Ortakoy. Usytuowany jest w Stambule i powstał na polecenie sułtana Abdulmecida I. Architektem budowli był Grabed Balyana oraz Nikogos. Meczet powstał prawdopodobnie w XIX wieku i wykonany jest w neobarokowej stylizacji. Ściany meczetu powstały z białego kamienia. Budowla charakteryzuje się dużymi oknami, dwoma minaretami oraz mozaikową kopułą. Minarety posiadają pojedyncze balkony. Pozostałe elementy meczetu, jak kibla oraz mihrab również są zdobione.

Źródło zdjęć: 1

Synagogi i meczety

W Stambule znajduje się wiele atrakcyjnych budynków związanych z różnymi religiami. Są tu i synagogi, i meczety. Jedną z czynnych świątyń jest Synagoga w Stambule. Kościół ten usytuowany jest na terenie Złotego Rogu. Świątynię postawili aszkenazyjscy Żydzi w 1900 roku. Miejsce to jest udostępnione do zwiedzania, jednakże w określonych porach jedynie. Można tutaj wejść w dni robocze, ale do południa. Można tutaj także zobaczyć nabożeństwa szabatowe.

Kolejną synagogą w tym mieście jest Synagoga Włoska. Wybudowano ją na początku XX wieku. Po kilku latach zawaliła się, ale wkrótce odbudowano świątynię. Odbywają się tutaj msze związane z żydowskimi świętami.

W Stambule znajduje się również Meczet Gołębi. Meczet ten powstał jakoś na przełomie XV i XVI wieku. W kompleksie zabudowy sakralnej znajdują się takie elementy, jak: kuchnia, mauzolea, szkoła koraniczna, teologiczna szkoła muzułmańska, łaźnie oraz dom pielgrzymów. Jest to, zatem duża budowla. Architektura związana jest z typowym stylem osmańskim. Dziedziniec otoczony jest kolumnadą zakończoną kopułami. W centralnej części dziedzińca znajduje się fontanna. Meczet posiada dwa minarety.

W miejscowości Antalya znajduje się z kolei Minaret Yivli. Należy do pierwszych obiektów sakralnych miasta. Minaret jest obecnie symbolem miasta. Na sam szczyt prowadzi tutaj niemalże setka stopni. Przy nim znajduje się meczet. Budynek meczetu, który powstał w XIII wieku dziś stanowi gmach Muzeum Etnograficznego. Muzeum posiada bogate zbiory ubiorów, gobelinów, oraz przyborów kuchennych związanych ze sztuką turecką.

Źródło zdjęć: 1

Kościoły i religie

Zabudowa sakralna Turcji jest bardzo zróżnicowana. Zabytkowe kościoły w swoich murach przedstawiają różne historie pochodzące z różnych okresów. Początkowo kościół bizantyjski, a następnie meczet – kościół Teotokos Pammakaristos – zawiera w sobie także muzeum. Kościół ten wybudowano w XII wieku. Usytuowany jest w Stambule. Zauważalna jest tutaj charakterystyczne architektura konstantynopolitańska. Liczne mozaiki oraz freski wpłynęły na to, że dziś w południowej kaplicy znajduje się muzeum. Kościół ów wybudowano z cegieł i kamienia. Charakteryzuje się falującym dachem. W XVI wieku przemieniono go na meczet, ale od około połowy XX wieku funkcjonuje tutaj muzeum.

W Stambule znajdują się również liczne synagogi. Jedną z nich jest Synagoga Ahrida. Należy do grupy najstarszych tego typu budynków w Stambule. Powstała w XV wieku. Do nowocześniejszych zabudowań należy synagoga Bet Israel. Wybudowano ją w latach dwudziestych XX wieku. Jest miejscem, które chętnie odwiedzają turyści. Również z XX wieku pochodzi synagoga Etz Ahajim. Jest dostępna do zwiedzania. Pierwszy budynek synagogi spłonął, więc na jej miejscu postanowiono wybudować nowy. Zachowała się tu zabytkowa szafa ołtarzowa.

Powstała w połowie XX wieku synagoga Neve Shalom jest działającym do dziś żydowskim kościół. Odbywają się tutaj regularne nabożeństwa, jak i wiele innych charakterystycznych obrzędów dla Żydów, jak: wesela, pogrzeby oraz obrzezania. Z miejscem tym związane są także przykre historie, podczas których zaatakowano modlących się Żydów. Były to ataki terrorystyczne.

Źródło zdjęć: 1

Kościoły w Stambule

Meczet Zeyrek jest budową sakralną powstałą w murach wcześniejszego XII – wiecznego klasztoru. Klasztor Chrystusa Pantokratora ufundował cesarz Jan II Komnen wraz ze swoją żoną. Klasztor powstał na trzecim wzgórzu Konstantynopola. Początkowo powstał tutaj kościół południowy. Później wzniesiono drugi kościół. Obydwa połączone zostały kaplicą grobową. Dookoła kompleksu klasztornego powstała zabudowa w postaci szpitalu, biblioteki, przytułku dla starców, czy też celi klasztornych. Obydwa kościoły mają sklepienia krzyżowe.

Kościół południowy ma dwie kopuły oraz galerię dla kobiet. Niegdyś w oknach znajdowały się witraże z wizerunkami świętych. Kościół północny ma tylko jedną kopułę. Na początku XIII wieku klasztor zajęli łacinnicy. Wówczas pełnił on również funkcję pałacu carskiego. Później do klasztoru powrócili mnisi greccy. Po zajęciu Konstantynopola przez Turków, kompleks klasztorny przekształcono na meczet.

Kolejnym klasztorem w Stambule jest Studion. Powstał w V wieku na obrzeżach Konstantynopola. Mnisi zamieszkujący ten klasztor nazywani byli studytami. Klasztor walczył z ikonoklazmem. Mnisi bronili mocno ortodoksji chrześcijańskiej. Po IV wyprawie krzyżowej klasztor ten popadł w kryzys, który trwał niemalże 100 lat, jednakże potem odrodził się. Wraz z upadkiem imperium bizantyjskiego, klasztor również podupadał. Następnie Turcy zniszczyli niemalże cały klasztor. Zachowaną bazylikę klasztorną przemienili na meczet Imrahor.

Źródło zdjęć: 1

Sakralne budowle

Kościół świętego Sergiusza i Bakchusa wybudowany została w Konstantynopolu podczas panowania cesarza Justyniana I. Była to bizantyjska świątynia wzniesiona w VI wieku na planie centralnym. Kościół znajdował się w samym centrum miasta nieopodal pałacu cesarza. Nieopodal znajdował się również kościół świętego Piotra i Pawła. Wówczas obydwa kościoły posiadały wspólne propyleje, atrium oraz narteks.

W kolejnych latach powstał tu również klasztor. Kościół ten spełniał ważną rolę podczas okresu Ikonoklazmu. Kompleks zabudowań sakralnych funkcjonował do pierwszej połowy XVI wieku. Miało to miejsce po upadku Konstantynopola. Wówczas kościół został przemieniony na meczet. Kilkakrotnie budynek został odnawiany i odbudowywany. W XVIII wieku dobudowano tutaj minaret, który służył do lat czterdziestych XX wieku, kiedy to został zniszczony. Wówczas odbudowano nowy. Niedawno odbył się gruntowny remont świątyni.

Katedra Ducha Świętego w Stambule jest rzymskokatolickim kościołem wykonanym w neobarokowym stylu. Budową kościoła zarządzali architekci: Giuseppe Fossati oraz Julien Hillereau. Budowla powstała w połowie XIX wieku. wielokrotnie przybywali tutaj różni papieże na swoje papieskie wizyty. Przybył tu papież Paweł VI, papież Jan Paweł II oraz Papież Benedykt XVI. Na dziedzińcu katedry znajduje się pomnik papieża Benedykta XV. W podziemiach tego kościoła znajduje się grób muzyka dworskiego u sułtana Mahmuda II – Giuseppe Donizetti.

Źródło zdjęć: 1

Atrakcje Stambułu i nie tylko

W centralnej części Anatolii znajduje się malowniczy kanion – Dolina Ihlara. Ciągnie się on na długości 15 kilometrów, a jego głębokość sięga około 150 metrów. Od IV wieku powstawały tutaj licznie kościoły, z których obecnie 13 można zwiedzić. W Stambule również znajduje się wiele zabytków. Głównie jest to architektura sakralna, jak na przykład Cerkiew świętego Stefana. Cerkiew położona jest nad Złotym Rogiem. Początkowo znajdował się tu drewniany nieduży kościół, który po pożarze został odbudowany pod koniec XIX wieku. Kolejnym zabytkiem tego miasta jest katedra świętego Jerzego. Historia kościoła sięga czasów bizantyjskich. Obecna forma kościoła jednakże pochodzi z XIX wieku.

Kienesa karaimska to z kolei jedyna czynna w mieście kienesa. Budowla ta swoją formę zawdzięcza z budowy w XVIII wieku. Wnętrze budowli zdobią płyty marmurowe, na których znajdują się inskrypcje w języku hebrajskim. W przedsionku świątyni znajduje się również marmurowa fontanna. Służy do obmywania dłoni przed modlitwą. W sali modlitewnej zauważyć można zabytkowe świeczniki wraz z echałem, gdzie znajdują się zwoje Tory. Niestety wiele wyposażenia, jak i zabytkowych rękopisów zostało skradzionych ze świątyni. Budowla ta stanowi centrum życia miejscowych Karaimów. Społeczność ta liczy sobie kilkadziesiąt osób.

Różnorodność zabytków Stambułu sprawia, że jest to miasto wielu kultur. Daje to dużą atrakcyjność architektoniczną, jak i sakralną. Całokształt zabytkowego miasta podnoszą właśnie walory różnokulturowości, która zauważalna jest w całym Stambule.

Źródło zdjęć: 1

Znakomite budowle

W Turcji znajduje się wiele większych oraz mniejszych zabudowań, które zapierają dech w piersiach, są zabytkowe, czy po prostu potrzebne. Jedną z nich jest Most Galata znajdujący się w Stambule. Jest to most nad Złotym Rogiem. Pierwszy most w tym miejscu powstał w XV wieku podczas oblężenia Konstantynopola. W XIX wieku powstał drewniany most, a w XX wieku kolejna konstrukcja oparta na 114 stalowych filarach. Na moście znajdują się cztery ruchome skrzydła, które pozwalają na przepłynięcie statkom do portu. Kolejną ciekawą turecką budowlą jest Most Mehmeda Zdobywcy. Znajduje się on również w Stambule. Jest to wiszący most nad Cieśniną Bosfor. Jego długość wynosi 1510 metrów. Odległość jezdni od lustra wody wynosi 64 metry.

Zabytkową budowlą turecką jest Monaster Sumela. Jest to nieczynny klasztor prawosławny znajdujący się w okolicy Macka. Powstanie klasztoru związane jest z legendą dotyczącą powstania świątyni za panowania Teodozjusza Wielkiego. Lecz znane badanie archeologiczne nie potwierdzają tego mitu. Z badań wynika, że klasztor ufundował Aleksy III Komnen. Monaster funkcjonował za czasów Imperium Osmańskiego. Wówczas nie tylko był ciągle rozbudowywany, ale i gromadził liczne skarby.

Kolejne dzieje monasteru to okres panowania bizantyjskiego. W XVIII wieku powstała tutaj dekoracja malarska. XIX wiek to dla klasztoru złoty wiek dla życia religijnego. Często odwiedzany był przez podróżników, jak i obdarowywany cennymi darami. Głównym przedmiotem kultu była tutaj ikona Matki Bożej. Legenda mówi, że dzieło to wykonał sam święty Łukasz. W wyniku wojny grecko – tureckiej w XX wieku, mnisi opuścili klasztor i przenieśli się na tereny Grecji. Jedna ze świątyń została zamieniona w muzeum, a reszta powoli niszczała.

Źródło zdjęć: 1

Mosty w Turcji

Turcja posiada szereg różnych zabudowań architektonicznych o charakterze zabytkowym, jak i te nowoczesne. Do tych zabytkowych budowli zależy między innymi most w Konstantynopolu. Projekt budowli stworzył na początku XVI wieku sam Leonardo da Vinci. W miejscu tym znajdował się jedynie most na beczkach. List z propozycją wybudowania mostu znajduje się w Archiwum Państwowym Muzeum Topkapi w Stambule. Projekt ten zrealizowano w 2001 roku. Powstał tutaj most, ale mniejszy od założeń projektu. Most ten znajduje się nad autostradą łączącą Norwegię ze Szwecją. Konstrukcję zbudował, jak i zaprojektował norweski artysta.

Znajdującym się w Turcji mostem jest most w Limyrze. Jest to jeden z najstarszych mostów, który powstał już w okresie starożytności. Jest to most łukowy o długości 360 metrów. Znajduje się nad rzeką Alakir Cavi.

Kolejnym atrakcyjnym, ale już nie historycznym mostem Turcji jest Most Bosforski. Most ten powstał w latach siedemdziesiątych XX wieku. Łączy on europejskie dzielnice Turcji z tymi leżącymi już na kontynencie azjatyckim. Całkowita długość tego mostu wynosi 1560 metrów. Najdłuższe przęsło mierzy sobie 1074 metry. Szerokość mostu wynosi 33,4 metry, a odległość od lustra wody cieśniny – 64 metry. Pylony z kolei liczą sobie 105 metrów wysokości. Na początku swoich dziejów most ten należał do grupy jednych z największych wiszących mostów na świecie. Z czasem mostów powstawało co raz więcej i dziś już jest bardziej przeciętny jeśli chodzi o wielkość.

Źródło zdjęć: 1